Hiểm họa ''ung thư da" từ tia cực tím

Tia cực tím (UV) trong ánh nắng mặt trời Hiểm họa ung thư da từ tia cực tím đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra ung thư da, một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất hiện nay. Bác sĩ Ngọc Oanh, công tác tại Khoa Da liễu của Bệnh viện Bạch Mai, giải thích rằng ung thư da xảy ra do sự phát triển bất thường của các tế bào da, thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

Phân loại

Ánh nắng mặt trời bao gồm ba loại tia UV chính:

1. Tia UVA (320-400 nm):

   • Khả năng xuyên sâu: Tia UVA có khả năng xuyên sâu vào lớp hạ bì của da, gây tổn thương mô liên kết và làm hỏng cấu trúc collagen và elastin.

   • Tác động lâu dài: Gây ra lão hóa da sớm và tăng nguy cơ hình thành ung thư da do sự tích tụ tổn thương theo thời gian.

   • Sản sinh gốc tự do: Tia UVA tạo ra các gốc tự do, làm hại tế bào da và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư da.

2. Tia UVB (280-320 nm):

   • Gây đỏ da: Tia UVB chủ yếu tác động lên lớp biểu bì, gây bỏng nắng và đỏ da.

   • Kích thích ung thư da: Tia UVB là yếu tố chính gây ra sự phát triển của ung thư da, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào vảy.

   • Cường độ mạnh: Có cường độ cao nhất từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều, khi ánh sáng mặt trời mạnh nhất.

3. Tia UVC (100-280 nm):

   • Bước sóng ngắn nhất: UVC có năng lượng cao nhất và là tia nguy hiểm nhất đối với con người.

   • Được tầng ozone ngăn chặn: May mắn thay, tia UVC bị tầng ozone hấp thụ hoàn toàn và không đến được bề mặt trái đất, do đó không gây hại trực tiếp cho da.

Dấu Hiệu 

Ung thư da thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như đầu, mặt, môi, cổ, tay, ngực, cánh tay, bàn tay và chân. Tuy nhiên, các vùng da ít tiếp xúc như lòng bàn tay, phần dưới của móng tay, móng chân và vùng sinh dục cũng có thể bị ung thư.

Dấu hiệu nhận biết ung thư da bao gồm:

• Các mảng da sần sùi và thô cứng: Có thể xuất hiện vảy và màu sắc chuyển từ nâu sang hồng đậm hoặc nâu đen.

• Vùng da đỏ và cứng: Có thể có vết lõm ở trung tâm hoặc bị loét lâu ngày không lành.

• Nốt tổn thương mềm: Những nốt tròn mềm, trong mờ hoặc xuất hiện đột ngột.

• Đốm tối màu không rõ viền: Những đốm tối màu hoặc nốt ruồi có kích thước hoặc màu sắc thay đổi.

Phòng Ngừa

Để giảm nguy cơ mắc ung thư da, bạn nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Sử dụng kem chống nắng: Chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và bôi trước khi ra ngoài khoảng 15-30 phút. Đối với người hoạt động ngoài trời thường xuyên, hãy bôi lại kem mỗi 2 giờ.

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng: Đặc biệt trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều khi tia UVB có cường độ cao nhất.

• Mặc quần áo bảo vệ: Mặc quần áo dài tay, đội mũ rộng vành, và đeo kính râm để bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.

• Chọn thực phẩm chống oxy hóa: Ăn thực phẩm giàu vitamin C và E, vì chúng giúp giảm tổn thương tế bào da và chống lại các gốc tự do.

• Kiểm tra da định kỳ: Đi khám da liễu định kỳ một đến hai lần mỗi năm để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Hiểu biết về các loại tia UV và tác động của chúng là quan trọng để bảo vệ sức khỏe da. Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ ung thư da và duy trì làn da khỏe mạnh. Chăm sóc da đúng cách và chủ động phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến ánh nắng mặt trời.